สารรักษ์หัวใจตอนที่ ๒๔ ทำอย่างไร..เรียกว่าดำเนินชีวิตให้เหมาะสม โรคหัวใจถึงจะร้ายแรงแต่ป้องกันได้ เพียงแค่ดำเนินวิถีชีวิตให้เหมาะสม ก็สามารถลดความเสี่ยงต่อโรคได้ไม่ยาก ลดน้ำหนักลง คนที่น้ำหนักเกินมาตรฐานมักจะตามมาด้วยความดันเลือดสูงขึ้น รวมทั้งระดับโคเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ในเลือดก็สูงตามไปด้วย แถมยังเสี่ยงต่อการเป็นโรคเบาหวาน หากร่างกายคุณไม่สามารถใช้อินซูลินเพื่อเปลี่ยนอาหารให้เป็นพลังงานได้ ซึ่งโรคเบาหวาน จะไปเพิ่มโอกาสในการเป็นหลอดเลือดอุดตันและหัวใจวาย ดังนั้น การลดน้ำหนักให้อยู่ในระดับมาตรฐานจะช่วยคุมระดับโคเลสเตอรอล และความดันเลือด และยังทำให้ร่างกายใช้อินซูลินอย่างได้ผลด้วย

สารรักษ์หัวใจตอนที่ ๒๓ การเลือกใช้น้ำมันให้เหมาะสม การเลือกใช้น้ำมันพืช ปัจจุบันน้ำมันพืช มีความสำคัญต่อชีวิตประจำวันมาก เนื่องจากคุณแม่บ้านส่วนใหญ่ เลือกใช้น้ำมันพืชเป็นหลัก ในการประกอบอาหาร เนื่องจากหาซื้อได้สะดวกกว่าน้ำมันหมู ที่เคยใช้รับประทานมาแต่เก่าก่อน และยังมีคุณค่ามากกว่า ท่านผู้อ่านอาจจะเคยทราบค่ะว่า น้ำมันพืชมีประโยชน์กว่าน้ำมันหมู แต่ท่านจะทราบหรือไม่ว่า น้ำมันพืชนั้น มีอยู่หลายชนิด แต่ละชนิด มีข้อดี ข้อเสียต่างกัน หากเราเลือกใช้อย่างเหมาะสม ก็จะเกิดประโยชน์อย่างยิ่ง คือได้ทั้งอาหารที่อร่อยปลอดภัย และป้องกันโรคได้ด้วย น้ำมันพืชที่มีขายในท้องตลาด มี ๒ ชนิด คือ

สารรักษ์หัวใจตอนที่ ๒๒ เมนูชูสุขภาพ อ้วนแล้วก็ต้องลดถูกต้องที่สุดค่ะ ฉบับนี้เรากลับมาคุยกันอีกครั้งว่ามีเมนูอาหารอร่อยๆ ช่วยลดอ้วนอะไรบ้างที่หากันง่ายๆ ตามพื้นบ้านและยังเป็นเมนูชูสุขภาพช่วยบำรุงหัวใจ และอย่าลืมว่าการควบคุมอาหาร ไม่ใช่การอดอาหาร หากแต่เป็นการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต พฤติกรรมการกิน ลดไขมันในอาหาร และจำกัดปริมาณอาหาร • กินข้าวให้กินกับ.... • กับข้าว มีผัก ไม่มันจัด เค็มจัดหรือหวานจัด • เน้นปรุง ต้ม ปิ้ง ย่าง ยำ อบ น้ำพริก • ผัดและแกงกะทิ ใช้น้ำมันและกะทิพอควร

สารรักษ์หัวใจตอนที่ ๒๑ “วิ่งเพื่อสุขภาพ หรือทำลายสุขภาพ” สืบเนื่องจากการเล่าเรื่อง โรคอ้วนลงพุง หลายต่อหลายคนคงคิดจะออกกำลังกายเพื่อลดน้ำหนัก หรือลดพุง แต่ครั้งหนึ่งได้มีผู้ป่วยที่เป็นข้าราชการตำรวจ เกิดอาการวูบมา และเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจตีบเฉียบพลันขณะ ทดสอบสมรรถภาพประจำปี ผมจึงเป็นห่วง หลายๆท่านที่อ้วน หรือมีโรคหัวใจ หรือโรคหลายอย่าง ควรจะรู้ข้อควรปฏิบัติ และ การออกกำลังกายที่ถูกวิธี ดังนี้ กลุ่มแรกคือผู้ป่วยโรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน หรือ โรคอ้วน ๑. ผู้ป่วยเหล่านี้ต้องควบคุมอาการ ควบคุมความดัน หรือระดับน้ำตาล ให้ดีก่อน หรือคนอ้วนก็ควรจะต้องไปตรวจวัดความดัน หรือเจาะระดับน้ำตาลก่อน เพื่อรักษาให้ดี ก่อนจะไปออกกำลังกาย

สารรักษ์หัวใจตอนที่ ๒๐ อ้วนลงพุงกับโรคหัวใจ: หรือทางการแพทย์มีชื่อว่า โรคเมตาบอลิกบกพร่อง(Metabolic syndrome)  โรคอ้วนลงพุง...คืออะไร ? เป็นคนพุงใหญ่ โดยวัดรอบเอวในผู้ชาย > ๓๖ นิ้ว ในผู้หญิง > ๓๒ นิ้ว ร่วมกับปัจจัย ต่อไปนี้ ๒ จาก ๔ ข้อคือ (๑.) วัดความดันโลหิตตัวบนได้มากกว่า ๑๓๐ ม.ม.ปรอท หรือตัวล่าง มากกว่า ๘๕ ม.ม.ปรอท หรือทานยารักษาโรคความดันโลหิตสูงอยู่แล้ว (๒.) ระดับน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร ๘ ชั่วโมง มากกว่า ๑๐๐ มก% หรือรักษาโรคเบาหวานอยู่แล้ว (๓.) ระดับไขมันไตรกลีเซอไรด์ มากกว่า ๑๕๐ มก % (๔.) ระดับไขมันชนิด เอช ดี แอล (HDL) น้อยกว่า ๔๐ มก%ในผู้ชาย หรือน้อยกว่า ๕๐ มก% ในผู้หญิง

สารรักษ์หัวใจตอนที่ ๑๙ โรคทางเดินหายใจอุดตันขณะหลับ สวัสดีครับวันนี้ผมมีเนื้อหาสาระดีๆมาเล่าให้ฟังอีกเรื่องครับ เป็นเรื่องร้ายๆจากความอ้วนคือโรคทางเดินหายใจอุดตันขณะหลับ [Obstructive sleep apnea] Obstructive = อุดตัน, Sleep = นอนหลับ, Apnea = หยุดหายใจ เมื่อแปลจากภาษาอังกฤษแล้วเราสามารถสังเกตอาการของโรคได้ดังนี้ ๑.มีการหยุดหายใจขณะนอนหลับนานกว่า ๑๐ วินาที โดยการหยุดหายใจนั้นเกิดจากทางเดินหายใจอุดตัน ซึ่งมักเกิดในคนอ้วนเพราะ จะคอสั้น, มีไขมันบริเวณโพรงคอมาก และเกิดลิ้นตกไปอุดทางเดินหายใจขณะหลับ คนใกล้ตัวสามารถสังเกตอาการนี้ได้โดยดู คนอ้วนขณะนอนหลับว่ามี  -นอนกรนดังมากๆ ต่อมาเสียงกรนจะเงียบหายไปนานกว่า ๑๐ วินาที -แล้วผู้ป่วยจะสะดุ้ง มีเสียงในลำคอเหมือนสำลัก

สารรักษ์หัวใจตอนที่ ๑๘ โรคหัวใจกับการเป็นอัมพาต อัมพาตที่พบบ่อยมีสาเหตุมาจากหลอดเลือดสมองเกิดการตีบตัน หรือไม่ก็แตก สัมพันธ์กับโรคหัวใจดังนี้คือ ๑. ปัจจัยเสี่ยงต่อหลอดเลือดสมองตีบตันเป็นปัจจัยเสี่ยงเดียวกันกับโรคหลอดเลือดหัวใจตีบตันนั่นเอง ได้แก่ โรคเบาหวาน, โรคความดันสูง, โรคไขมันในเลือดผิดปกติ, การสูบบุหรี่, อายุที่มากขึ้น, ความอ้วน และการขาดการออกกำลังกาย ดังนั้นเราสามารถป้องกันได้ทั้งโรคหัวใจ และโรคอัมพาตได้ทั้ง ๒ โรคถ้าดูแลหรือแก้ไขปัจจัยเสี่ยงให้ดี นอกจากนี้ยังช่วยลดความเสี่ยงจากหลอดเลือดสมองแตกได้ด้วยครับ หลอดเลือดสมองถ้ามีภาวะหลอดเลือดแข็งตัวสามารถทำให้ตีบตัน หรือทำให้แตกก็ได้เพราะจะมีความเปราะแตกง่ายของหลอดเลือดด้วย ๒. หลอดเลือดสมองอุดตันที่สัมพันธ์กับโรคหัวใจโดยตรง เช่นโรคลิ้นหัวใจตีบหรือรั่ว, โรคหัวใจเต้นพลิ้วไม่สม่ำเสมอ หรือโรคหัวใจบีบตัวอ่อนอย่างรุนแรง โรคที่กล่าวมานี้ทำให้ระบบไหลเวียนเลือดในห้องหัวใจไม่ดี จนทำให้เลือดในห้องหัวใจ เกิดเป็นลิ่มเลือด (ใครเคยเห็นกองเลือด ลิ่มเลือดก็คือเลือดที่แข็งตัวคล้ายวุ้นนั่นแหละครับ) ถ้าโชคร้ายลิ่มเลือดนี้กระเด็นออกจากหัวใจ ไปที่หลอดเลือดใด หลอดเลือดนั้นๆก็จะอุดตัน ถ้าไปหลอดเลือดสมองก็จะเป็นอัมพาตได้ครับ บางรายเกิดอัมพาตขึ้นมาทันทีโดยไม่รู้ว่ามีโรคหัวใจมาก่อนก็มี ดังเช่นเจ้าหน้าที่ของ ร.พ.แพร่รายนี้ ซึ่งภายหลังเพิ่งมารู้ว่ามีโรคลิ้นหัวใจตีบมาก ร่วมกับโรคหัวใจเต้นพลิ้วไม่สม่ำเสมอครับ

สารรักษ์หัวใจตอนที่ ๑๗ ไขมันไตรกลีเซอไรด์คืออะไร ไตรกลีเซอไรด์เป็นไขมันชนิดหนึ่งซึ่งร่างกายได้มาจากสองทาง ทางหนึ่งคือได้มาจากอาหารไขมันจากสัตว์เช่น เนื้อ หมู ไก่ ที่รับประทานเข้าไปโดยตรง อีกทางหนึ่งคือได้จากการที่ตับสังเคราะห์ขึ้นใช้เองในร่างกายจากวัตถุดิบอันได้แก่ น้ำตาล แป้ง และแอลกอฮอล์ ผู้ที่กินจุ กินอาหารที่มีไขมันสูง กินอาหารหวานหรือขนมหวานมาก ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ อ้วน หรือขาดการออกกำลังกาย มักพบว่ามีไตรกลีเซอไรด์สูง ภาวะไขมันไตรกลีเซอไรด์สูง ก็เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจขาดเลือดเช่นกัน แต่วงการแพทย์ยังไม่ทราบว่ามันเป็นปัจจัยเสี่ยงเพราะตัวมันเอง หรือเพราะมันสัมพันธ์ผกผันกับเอ็ชดีแอล (คือเมื่อเอ็ชดีแอลในร่างกายต่ำ มักจะพบว่าไตรกลีเซอไรด์สูงเสมอ) ระดับไขมันไตรกลีเซอไรด์เท่าไรจึงเรียกว่าสูง โครงการศึกษาโคเลสเตอรอลแห่งชาติอเมริกัน (NCEP) กำหนดมาตรฐานระดับของไขมันไตรกลีเซอไรด์ในเลือดดังนี้

สารรักษ์หัวใจตอนที่ ๑๖ LDL HDL และ Cholesteral เกี่ยวกับโรคหัวใจอย่างไร ๑. LDL จัดเป็นไขมัน"ตัวร้าย"ที่ทำให้เกิดการสะสมของไขมันในผนังของหลอดเลือดแดงทั้งร่างกาย เช่น สมอง เกิดอัมพาต หัวใจ เกิดโรคหัวใจขาดเลือด ไต เกิดไตวาย อวัยวะเพศ หย่อนสมรรถ ภาพทางเพศ เป็นต้น HDL ตรงข้ามกับ LDLไขมันนี้เป็น"พระเอก"ช่วยนำเอาไขมันที่สะสมอยู่ตามผนังหลอดเลือดออกมา แต่ทำงานช้ากว่าผู้ร้ายเสมอ ระดับไขมัน HDLต่ำจะเสี่ยงต่อโรคหัวใจขาดเลือด ในทางกลับกันหากยิ่งสูงยิ่งดี ช่วยป้องกันโรคนี้ เราสามารถเพิ่ม HDLให้สูงได้ด้วย การหยุดบุหรี่ ออกกำลังกายแบบแอโรบิคสม่ำเสมอ ลดน้ำหนัก หรือใช้ยาบางชนิด โคเลสเตอรอล (Cholesterol) เป็นไขมันที่มีความจำเป็นสำหรับเซลต่างๆของร่างกาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเซลสมอง เซลประสาท ร่างกายสามารถสังเคราะห์ไขมันนี้ได้เองที่ตับ (ผู้ป่วยโรคตับ หรือ มะเร็ง จึงมีโคเลสเตอรอลต่ำ) และ ได้จากอาหารด้วย

สารรักษ์หัวใจตอนที่ ๑๕ ผักอะไรบ้างที่ช่วยลดโคเลสเตอรอลและช่วยลดความดันโลหิต มีผักหลายชนิดที่ช่วยลดไขมัน ลดโคเลสเตอรอล และช่วยลดความดันโลหิต ซึ่งในบ้านเราหารับประทานได้ง่าย และไม่มีอันตราย ได้แก่ ๑. แครอท มีคุณสมบัติช่วยลดโคเลสเตอรอล ซึ่งป้องกันไม่ให้เกิดภาวะเส้นเลือดแดงแข็ง และความดันโลหิตสูง ๒ . คึ่นฉ่าย ถ้ากินสดๆต้องระวังความสะอาดด้วย โดยล้างน้ำให้สะอาดเสียก่อน หรืออาจกินกับปลานึ่ง ใส่ในอาหารประเภทข้าวต้มปลา ซึ่งนอกจากจะเพิ่มรสชาติแล้วยังช่วยป้องกันความดันโลหิตสูงได้อีกด้วย ๓. หัวหอมและต้นหอม เป็นสมุนไพรโบราณช่วยรักษาโรคหวัดและโรคหืด หัวหอมเพิ่มไขมันชนิดดีในเลือดให้มากขึ้น ๔. ผักโขม มีวิตามิน เกลือแร่ ธาตุต่างๆ รวมทั้งแคลเซียม จึงช่วยลดความดันโลหิตได้

สารรักษ์หัวใจตอนที่ ๑๔ ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงควรรับประทานอาหารชนิดใดบ้าง อาหารที่เรารับประทานเป็นปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการควบคุมความดันโลหิต อาหารที่ควรรับประทานก็คืออาหารที่ไม่ทำให้อ้วน คือให้พลังงานต่ำ เช่น ผัก ผลไม้ เมล็ดพืช ธัญพืชต่างๆ ปกติบ้านเราจะกินข้าวเป็นอาหารหลัก ถ้ากินข้าวขาวจะสู้กินข้าวกล้องไม่ได้ เพราะข้าวกล้องมีเส้นใยทำให้ความดันโลหิตลดลง ถ้ากินขนมปังก็ควรจะกินขนมปังที่ทำจากข้าวกล้อง ซึ่งสีจะไม่ขาวจัดเหมือนขนมปังทั่วไป ควรรับประทานอาหารที่มีแคลเซียมสูงซึ่งมีผลดีต่อร่างกายทำให้ลดความดันโลหิต และยังเสริมสร้างความแข็งแรงของกระดูกด้วย ถ้าตอนเช้าท่านเคยดื่มชา กาแฟ ลองหันมาเปลี่ยนเป็นดื่มนมสักแก้ว ก็จะมีประโยชน์มาก เพราะมีแคลเซียมสูงยิ่งเป็นนมสดยิ่งดี นอกจากนมแล้วยังมีอาหารที่มีแคลเซียมคือปลาตัวเล็กทอดกรอบทั้งตัว สำหรับอาหารพวกเนื้อสัตว์ควรรับประทานเนื้อปลา ซึ่งจะมีไขมันประเภทที่ไม่เป็นอันตรายต่อเส้นเลือด สิ่งที่สำคัญที่สุดอีกอย่างหนึ่งของอาหารที่ทำให้เกิดความดันโลหิตสูงก็คือ ความเค็มหรือเกลือ เราต้องหลีกเลี่ยงอาหารที่มีเกลือให้มากที่สุด คือพยายามลดความเค็มในอาหารที่กิน อาหารที่ช่วยลดไขมัน ได้แก่ ลูกเกด ผักสดทุกชนิด ผลไม้สดทุกอย่าง อาหารที่ทำจากถั่วเหลือง เช่น เต้าหู้ ถั่วงอก ถั่วลันเตา ข้าวกล้อง ข้าวโพด ยิ่งเรากินเค็มมากจะยิ่งส่งเสริมให้ความดันโลหิตเพิ่มขึ้นมากด้วย หรือเพิ่มโอกาสต่อการเป็นความดันโลหิตสูงนั่นเอง การกินเค็มนอกจากจะทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้นแล้วยังทำให้อัตราการเสียชีวิตจากโรคหัวใจและหลอดเลือดเพิ่มตามไปด้วย

สารรักษ์หัวใจตอนที่ ๑๓ เป็นเบาหวานถ้าเป็นโรคหัวใจ ...จะเป็นอย่างไร ? อาการเจ็บหน้าอกของโรคหลอดเลือดหัวใจในผู้ที่เป็นเบาหวานมักไม่ชัดเจนหรือไม่มี เนื่องจากมักมีปัญหาปลายประสาทรับความรู้สึกเสื่อมสภาพร่วมด้วย ทำให้วินิจฉัยโรคได้ยากกว่าปกติ อาการอื่นที่ทำให้สงสัยว่าอาจเป็นโรคหัวใจ ได้แก่ อาการแน่น อึดอัด บริเวณกลางหน้าอก หน้าอกข้างซ้าย หรือลิ้นปี่ คล้ายอาการจุกเสียด อาหารไม่ย่อย อาการปวดร้าวที่ท้องแขนด้านใน หน้ามืด วิงเวียน เหงื่อออก ตัวเย็น ใจสั่น จะเป็นลม หรือหมดสติ อาการอาจมีหลายอย่างเกิดขึ้นเวลาใดก็ได้ อาจมีภายหลังจากที่รับประทานอาหารในปริมาณมาก ตื่นนอนตอนเช้าอากาศเย็น หลังออกกำลังกาย ขณะเบ่งถ่ายอุจจาระ (ในรายที่ท้องผูก) เป็นต้น อาการเหล่านี้เป็นสัญญาณอันตรายที่ต้องรีบมาพบแพทย์

สารรักษ์หัวใจตอนที่ ๑๒ โรคเบาหวานกับหัวใจเกี่ยวข้องกันอย่างไร เมื่อเอ่ยถึงโรคหัวใจขาดเลือดแล้ว หลายๆท่านคงคิดถึงแต่ไขมัน โคเลสเตอรอล แต่ในความเป็นจริงแล้ว ไขมันยังร้ายน้อยกว่าโรคเบาหวาน ผู้ป่วยไขมันในเลือดสูงไม่จำเป็นต้องเป็นโรคหัวใจขาดเลือดทุกราย แต่หากเป็นเบาหวานแล้ว รับรองได้ว่าหากท่านไม่ดูแลตัวเองให้ดี หรือแม้แต่ดูแลอย่างดีแล้ว ก็ยังมีโอกาสเกิดโรคหัวใจขาดเลือด ในอัตราที่สูงมาก ดังนั้นเบาหวานจึงเป็นปัจจัยเสี่ยงที่น่ากลัว อีกอย่างหนึ่งสำหรับโรคหัวใจขาดเลือด โรคเบาหวานเป็นความผิดปกติเนื่องจากร่างกายไม่สามารถนำน้ำตาลในร่างกายไปใช้ได้อย่างเต็มที่ สาเหตุเนื่องจากขาดฮอร์โมน อินซูลิน หรือ ไม่ขาด ฮอร์โมน แต่ร่างกายไม่ตอบสนองต่อฮอร์โมนตัวนี้ ผลที่ตามมาคือระดับน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติ  ปัจจุบัน หากระดับน้ำตาลในเลือดที่เจาะหลังงดอาหาร ๘ ชั่วโมงแล้ว ยังสูงกว่า ๑๒๖ มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร เราก็เรียกได้ว่าเป็น "โรคเบาหวาน" ได้แล้ว ระดับน้ำตาลที่สูงนี้เป็นตัวการสำคัญที่ทำให้เกิดปัญหา ต่างๆตามมา ที่สำคัญคือเป็นตัวการเร่งให้เกิดการเสื่อม ของหลอดเลือดแดงทั่วร่างกาย ทั้งหลอดเลือดแดงที่เลี้ยงสมอง หัวใจ ตา ไต แขน-ขา รวมทั้ง หลอดเลือดแดงเล็กๆที่เลี้ยง ปลายประสาทอีกด้วย ทำให้เกิดการตีบตันของหลอดเลือดแดงเหล่านี้ ดังนั้นจะเห็นว่า "โรคเบาหวาน" เป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญต่อ โรคทางสมอง อัมพาต โรคระบบประสาท โรคหัวใจ โรคไต โรคตา ( ไตเปลี้ย เสียขา ตาบอด)แม้กระทั่งโรคเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ ด้วย